Aktywny czujnik emituje energię lub sygnały w celu interakcji z otoczeniem i wykrywania obiektów lub zjawisk. Aktywnie przesyła impulsy energii, takie jak czujniki radarowe lub lidarowe, i analizuje odbite lub emitowane sygnały w celu zebrania informacji.
Czujnik pasywny wykrywa i mierzy energię naturalną emitowaną lub odbijaną przez obserwowany obiekt lub zjawisko. Nie emituje własnej energii ani sygnałów, lecz wykorzystuje źródła energii otoczenia, takie jak światło słoneczne lub promieniowanie cieplne. Przykładami są kamery optyczne i czujniki podczerwieni.
Aktywne wykrywanie polega na aktywnym sondowaniu otoczenia przy użyciu emitowanej energii lub sygnałów (takich jak radar lub sonar) w celu wykrycia i zlokalizowania obiektów. Identyfikacja obiektów opiera się na odbiciu lub echu emitowanej energii.
Detekcja pasywna obserwuje otoczenie bez wydzielania energii. Wykrywa naturalnie emitowaną lub odbitą energię (np. promieniowanie elektromagnetyczne lub sygnały akustyczne) od obiektów lub zjawisk. Pasywne metody wykrywania obejmują termowizję i radioteleskopy.
Aktywne czujniki prędkości bezpośrednio mierzą prędkość lub prędkość obiektu, aktywnie emitując sygnały (tak jak działa radarowe) i analizując odbite sygnały w celu określenia prędkości.
Pasywne czujniki prędkości określają prędkość pośrednio, obserwując zmiany zjawisk naturalnych spowodowane ruchem obiektu. Na przykład pasywne czujniki podczerwieni mogą wykryć ciepło emitowane przez poruszający się obiekt i oszacować jego prędkość na podstawie zaobserwowanej zmiany w czasie.
Czujnik aktywny to urządzenie, które aktywnie emituje energię lub sygnały do otoczenia w celu gromadzenia informacji o obiektach lub zjawiskach. Do działania wymaga źródła zasilania i zazwyczaj obejmuje elementy nadawcze i odbiorcze w celu analizy odbitych lub emitowanych sygnałów.
Czujnik pasywny wykrywa i mierzy energię naturalną emitowaną lub odbijaną przez przedmioty lub zjawiska, nie emitując własnej energii. Przykładem jest czujnik satelitarny, który obserwuje powierzchnię Ziemi, mierząc odbite od niej światło słoneczne lub promieniowanie cieplne emitowane przez powierzchnię.
W GIS (Systemie Informacji Geograficznej) aktywne czujniki zbierają dane, emitując energię i mierząc jej zwrot (jak radar czy lidar), natomiast czujniki pasywne rejestrują naturalnie występującą energię (np. światło słoneczne lub promieniowanie cieplne). Aktywne czujniki zapewniają precyzyjne pomiary odległości i wysokości, natomiast czujniki pasywne dostarczają informacji widmowych o powierzchni Ziemi.