Een transistor en een operationele versterker (op-amp) zijn fundamenteel verschillende elektronische componenten met verschillende functies en kenmerken. Een transistor is een halfgeleiderapparaat dat voornamelijk wordt gebruikt voor het versterken of schakelen van elektronische signalen. Het heeft drie aansluitingen: emitter, basis en collector. Transistors kunnen stroom- of spanningssignalen versterken op basis van de configuratie (gemeenschappelijke emitter, gemeenschappelijke collector of gemeenschappelijke basis) en zijn essentiële bouwstenen in elektronische circuits voor versterking, schakelen en signaalverwerking.
De term ‘versterker’ is een bredere categorie die apparaten zoals transistors en op-amps omvat. Transistoren, met name vermogenstransistors, worden in eindversterkers gebruikt om signalen te versterken om luidsprekers of andere krachtige belastingen aan te sturen. Ze zijn in staat hogere stromen en vermogensniveaus aan te kunnen dan transistors met een klein signaal die worden gebruikt in toepassingen met laag vermogen.
Een operationele versterker, of op-amp, is een type geïntegreerd circuit (IC) dat bestaat uit meerdere transistors en andere componenten op een enkele halfgeleiderchip. In tegenstelling tot discrete transistors zijn op-amps ontworpen om spanningsverschillen tussen hun twee ingangsklemmen (inverterend en niet-inverterend) te versterken met een zeer hoge versterking. Op-amps worden veel gebruikt in analoge signaalverwerkingstoepassingen zoals versterking, filtering, signaalconditionering en wiskundige bewerkingen (zoals optellen, aftrekken, integratie en differentiatie).
Het belangrijkste verschil tussen een op-amp en een algemene versterker ligt in hun constructie en functie. Een op-amp is een specifiek type versterker dat is ontworpen om een zeer hoge versterking te hebben (doorgaans rond de 100.000 of meer) en is verpakt als een geïntegreerd circuit. Het werkt met een gebalanceerde ingangsconfiguratie (inverterend en niet-inverterend) en heeft een differentiële versterkertrap gevolgd door extra circuits voor feedback- en eindtrappen. Een algemene versterker kan daarentegen verwijzen naar elk apparaat of circuit dat een signaal versterkt, inclusief transistors, buizen en IC-gebaseerde versterkers, elk met verschillende versterkingsniveaus en toepassingsspecifieke kenmerken.
Een operationele versterker (op-amp) bevat doorgaans meerdere transistors binnen het geïntegreerde circuitontwerp. Het exacte aantal kan variëren, afhankelijk van het specifieke op-amp-model en de fabrikant. Over het algemeen worden op-amps geconstrueerd met behulp van bipolaire junctietransistors (BJT’s) of veldeffecttransistors (FET’s), samen met weerstanden, condensatoren en andere componenten, allemaal geïntegreerd op een enkele halfgeleiderchip. Dankzij deze integratie kunnen op-amps hoogwaardige versterkings- en signaalverwerkingsmogelijkheden bereiken in een compact en betrouwbaar pakket dat geschikt is voor verschillende elektronische toepassingen.