Potentieel verschil verwijst, in de context van elektriciteit en elektrische velden, naar de maatstaf van de elektrische potentiële energie per ladingseenheid tussen twee punten in een elektrisch circuit of veld. Het wordt gewoonlijk aangeduid met het symbool VVV en gemeten in volt (V).
In eenvoudige bewoordingen beschrijft potentiaalverschil hoeveel energie er nodig is om een eenheid elektrische lading van het ene punt naar het andere te verplaatsen. Elektrisch gezien is dit verschil de oorzaak dat ladingen door een geleider stromen wanneer een circuit is voltooid. Wanneer een spanningsbron (zoals een batterij of voeding) op een circuit wordt aangesloten, ontstaat er een potentiaalverschil tussen de aansluitingen. Elektronen stromen vervolgens van de negatieve pool (lagere potentiaal) naar de positieve pool (hogere potentiaal) door het circuit, waardoor de apparaten die erop zijn aangesloten van stroom worden voorzien.
Elektrisch potentiaalverschil hangt ook nauw samen met het concept van elektrisch potentieel, dat is de hoeveelheid werk die nodig is om een positieve lading van een eenheid van een referentiepunt (meestal oneindig) naar een specifiek punt in een elektrisch veld te verplaatsen. Het potentiaalverschil tussen twee punten is gelijk aan de verandering in elektrische potentiële energie per ladingseenheid tussen die punten.
In wetenschappelijke aantekeningen van klasse 10 wordt het potentiaalverschil doorgaans geïntroduceerd als het spanningsverschil tussen twee punten in een elektrisch circuit. Het is van fundamenteel belang om te begrijpen hoe elektriciteit stroomt en wordt gebruikt om apparaten in alledaagse toepassingen van stroom te voorzien. Voor elektriciteit uit het elektriciteitsnet heeft het potentiaalverschil betrekking op de spanning die door het elektriciteitsnet aan woningen en bedrijven wordt geleverd, doorgaans rond de 110-120 volt (in Noord-Amerika) of 220-240 volt (in veel andere delen van de wereld), afwisselend op een frequentie van 50 of 60 Hz.
Samenvattend is potentiaalverschil een cruciaal concept in elektriciteit, dat de drijvende kracht beschrijft die ervoor zorgt dat elektrische ladingen door geleiders bewegen en elektrische apparaten voeden. Het speelt een centrale rol bij het begrijpen van elektrische basisprincipes en praktische toepassingen in elektrotechniek en technologie.