Czujnik IR (podczerwień) i czujnik ultradźwiękowy różnią się przede wszystkim sposobem wykrywania obiektów i pomiaru odległości. Czujnik podczerwieni wykorzystuje światło podczerwone do wykrywania obecności lub bliskości obiektu poprzez emitowanie i odbieranie promieniowania podczerwonego. Działa w oparciu o odbicie lub absorpcję promieniowania IR przez obiekty. Natomiast czujnik ultradźwiękowy wykorzystuje fale ultradźwiękowe (fale dźwiękowe o częstotliwościach wyższych niż górna granica ludzkiego słuchu) do wykrywania obiektów i pomiaru odległości. Emituje impulsy ultradźwiękowe i oblicza odległości na podstawie czasu potrzebnego na odbicie impulsów z powrotem do czujnika.
Czujnik ultradźwiękowy i czujnik pasywnej podczerwieni (PIR) różnią się zasadą działania i zastosowaniami. Czujnik ultradźwiękowy wykrywa obiekty i mierzy odległość za pomocą fal ultradźwiękowych, natomiast czujnik PIR wykrywa ruch, wykrywając zmiany w promieniowaniu podczerwonym emitowanym przez obiekty w jego polu widzenia lub odbitym od nich. Czujniki ultradźwiękowe są skuteczne w pomiarze odległości i wykrywaniu obiektów, natomiast czujniki PIR są powszechnie stosowane w zastosowaniach związanych z wykrywaniem ruchu, takich jak systemy bezpieczeństwa i automatyczne oświetlenie.
Główna różnica między czujnikiem ultradźwiękowym a czujnikiem dźwięku polega na ich zakresie częstotliwości i zastosowaniu. Czujnik ultradźwiękowy działa na częstotliwościach przekraczających zakres ludzkiego słuchu (zwykle 20 kHz lub więcej), podczas gdy czujnik dźwięku działa w zakresie słyszalnym (20 Hz do 20 kHz). Czujniki ultradźwiękowe służą do pomiaru odległości i wykrywania obiektów, natomiast czujniki dźwięku służą do wykrywania i analizowania dźwięków w widmie słyszalnym, np. w sprzęcie audio, systemach rozpoznawania głosu i monitorowaniu środowiska.
Czujnik podczerwieni (IR) i czujnik optyczny różnią się rodzajem wykrywanego promieniowania elektromagnetycznego. Czujnik podczerwieni wykrywa promieniowanie podczerwone, które jest niewidoczne dla ludzkiego oka i ma dłuższą długość fali niż światło widzialne. Służy do wykrywania odległości, wykrywania obiektów i pomiaru temperatury. Natomiast czujnik optyczny wykrywa światło widzialne lub inne promieniowanie elektromagnetyczne w widmie widzialnym. Czujniki optyczne są stosowane w takich zastosowaniach, jak wykrywanie światła, wykrywanie kolorów i systemy obrazowania, w których wykorzystuje się światło widzialne.
Odbiornik podczerwieni i czujnik podczerwieni pełnią różne funkcje w systemach komunikacji na podczerwień. Odbiornik podczerwieni jest przeznaczony do odbierania modulowanych sygnałów podczerwieni przesyłanych przez nadajnik podczerwieni, zwykle do zastosowań związanych ze zdalnym sterowaniem. Demoduluje odebrany sygnał i wysyła odpowiedni sygnał elektryczny do urządzeń lub systemów sterujących. Z drugiej strony czujnik podczerwieni odnosi się szerzej do urządzeń wykrywających promieniowanie podczerwone, w tym czujników używanych do wykrywania bliskości, wykrywania obiektów i pomiaru temperatury, które mogą, ale nie muszą, obejmować komunikację z nadajnikiem podczerwieni.
