De tolerantie van een weerstand verwijst naar de toegestane afwijking in de weerstandswaarde van de gespecificeerde nominale of ideale weerstand. Het geeft het bereik aan waarbinnen de werkelijke weerstand van de weerstand kan afwijken van de aangegeven nominale waarde. Tolerantie wordt uitgedrukt als een percentage van de nominale weerstandswaarde en wordt doorgaans aangegeven door een tolerantieband of -waarde die op de weerstand zelf is gedrukt.
Een tolerantie van 5% betekent dat de werkelijke weerstand van de weerstand tot 5% boven of onder de opgegeven nominale weerstandswaarde kan variëren. Als een weerstand bijvoorbeeld is gelabeld als 100 ohm met een tolerantie van 5%, kan de werkelijke weerstand variëren van 95 ohm tot 105 ohm. Dit tolerantieniveau is gebruikelijk bij standaardweerstanden en maakt redelijke variaties in weerstand mogelijk als gevolg van productieprocessen en materialen.
Wanneer een weerstand wordt gespecificeerd met een tolerantie van 10%, betekent dit dat de werkelijke weerstand tot 10% kan afwijken van de opgegeven nominale waarde. Een weerstand met het label 100 ohm en een tolerantie van 10% kan bijvoorbeeld een werkelijke weerstand hebben die varieert van 90 ohm tot 110 ohm. Weerstanden met hogere toleranties zijn doorgaans minder nauwkeurig, maar kunnen geschikt zijn voor toepassingen waarbij exacte weerstandswaarden niet kritisch zijn of waar kostenoverwegingen belangrijk zijn.
Het primaire doel van het specificeren van de tolerantie van een weerstand is het garanderen van betrouwbaarheid en consistentie in het circuitontwerp en de werking. Door de tolerantie te kennen, kunnen circuitontwerpers weerstanden selecteren die voldoen aan de vereiste nauwkeurigheid voor hun toepassingen. Voor kritische circuits waar nauwkeurige weerstandswaarden essentieel zijn voor een goede werking, worden weerstanden met lage tolerantie (zoals 1% of zelfs lager) gekozen om variaties te minimaliseren en consistente prestaties te garanderen. In minder kritische toepassingen, waar exacte weerstandswaarden minder cruciaal zijn, kunnen weerstanden met hogere toleranties worden gebruikt om kostenbesparingen te realiseren zonder de circuitprestaties aanzienlijk te beïnvloeden.
Een 3-bandsweerstand specificeert inherent de tolerantie niet rechtstreeks via de kleurbanden. Normaal gesproken gebruiken 3-bandsweerstanden kleurcodes om de weerstandswaarde en soms de vermenigvuldiger aan te duiden. De derde band vertegenwoordigt doorgaans de tolerantie, maar bij 3-bandsweerstanden is dit niet standaard. In plaats daarvan wordt de tolerantie vaak afzonderlijk aangenomen of gespecificeerd. In de praktijk zijn 3-bandsweerstanden tegenwoordig minder gebruikelijk, waarbij 4-bands en 5-bands kleurcodes vaker voorkomen, die expliciet de tolerantieband bevatten om de toegestane variatie in weerstand duidelijk aan te geven.