Cewki indukcyjne mają zazwyczaj kształt cewki, ponieważ taka konfiguracja maksymalizuje ich skuteczność w magazynowaniu energii w postaci pól magnetycznych. Podstawową funkcją cewki indukcyjnej jest przeciwstawienie się zmianom przepływającego przez nią prądu poprzez indukowanie napięcia proporcjonalnego do szybkości zmian prądu. Kiedy prąd przepływa przez cewkę w kształcie cewki, wytwarza pole magnetyczne wokół cewki w wyniku przepływu elektronów przez drut. Linie pola magnetycznego koncentrycznie otaczają cewkę, tworząc wzór strumienia, który łączy się ze zwojami samej cewki.
Kształt cewki cewki indukcyjnej umożliwia ścisłe nawinięcie wielu zwojów drutu, maksymalizując połączenie strumienia magnetycznego, a tym samym indukcyjność elementu. Taka konstrukcja zwiększa zdolność cewki do magazynowania energii w polu magnetycznym generowanym przez przepływający przez nią prąd. Dodatkowo kształt cewki pomaga w koncentracji linii pola magnetycznego w rdzeniu cewki indukcyjnej, którym może być powietrze, ferryt lub inny materiał magnetyczny, co dodatkowo zwiększa jego wydajność.
Kształt cewki indukcyjnej jest zazwyczaj cylindryczny lub spiralny, co odzwierciedla uzwojenie cewki, które stanowi jej strukturę. Taka forma zapewnia, że pole magnetyczne generowane przez przewodnik przewodzący prąd przechodzi przez całą cewkę, efektywnie wykorzystując dostępną przestrzeń i materiał do osiągnięcia pożądanej indukcyjności. Utrzymując układ kołowy lub spiralny, cewki indukcyjne mogą skutecznie magazynować energię w polu magnetycznym i zapewniać pożądaną reaktancję indukcyjną w obwodach elektronicznych.
Termin „cewka” jest często używany zamiennie z terminem „cewka indukcyjna” w kontekście elementów w kształcie cewki. Solenoid odnosi się w szczególności do cewki drutu nawiniętej w kształcie spirali, często z rdzeniem takim jak żelazo, używanej do wytwarzania pola magnetycznego, gdy przepływa przez nią prąd. Natomiast „cewka indukcyjna” to bardziej ogólny termin, który obejmuje dowolny element przeznaczony do magazynowania energii w polu magnetycznym w wyniku przepływu prądu elektrycznego. Obydwa terminy opisują kształt cewki charakterystyczny dla tych elementów, odzwierciedlający ich zdolność do generowania pola magnetycznego i zapewniania właściwości indukcyjnych niezbędnych do działania obwodu.